ความนรู้ทั่วไปเกี่ยวกับบทละครในเรื่องอิเหนา

ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับ บทละครในเรื่อง "อิเหนา"

ผู้แต่ง : พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
           
             ประวัติผู้แต่ง

พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช กับ สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี    มีพระนามเดิมว่า ฉิม  ประสูตรเมื่อวันที่ 24 กุมภาพาพันธ์ พศ.2310  เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 4   ทรงเสด็จสวรรคต พส. 2367

ลักษณะคำประพันธ์: ร้อยกรองแบบบทละคร

ที่มาของเรื่อง: ประเทศอินโดนีเซีย

ความเป็นมา

อิเหนา  เป็นวรรณคดีที่มีมาแต่ครั้งสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี  โดยมีที่มาจากนิทานปันหยี  ซึ่งเป็นคำสามัญที่ชาวชวาใช้เรียกวรรณคดีที่สำคัญมากเรื่องหนึ่ง  คือ อิเหนาปันหยีรัตปาตี

    วรรณคดีเรื่องอิเหนา มีเนื้่อหาเป็นพงศาวดาร  แต่งขึ้นเพื่อการเฉลิมพระเกียรติพระมหากษัตริย์ชวาพระองค์หนึ่งซึ่งทรงเป็นนักรบ นักปกครอง และทรงสร้างความเหจริญให้แก่ชวาเป็นอย่างมาก  กษัตริย์พระองค์นี้ทรงพระนามว่า  ไอรลังคะ  ครองราชย์อยู่ที่เมืองตาฮา (ดาหา)  เมื่อประมาณ พ.ศ. ๑๕๑๒  กษัตริย์ไอรลังคะทรงมีพระราชธิดา  ๑  พระองค์  และพระราชโอรส  ๒  พระองค์  เมื่อพระราชธิดาเสด็จออกผนวชเป็นชี  กษัตริย์ไอรลังคะจึงทรงแบ่งอาณาจักรออกเป็น  ๒ ส่วน คือ กุเรปัน  และดาหา  เมื่อพระองค์สิ้นพระชนม์  พระราชโอรสพระองค์โตทรงครองกุเรปัน  พระราชโอรสองค์เล็กทรงครองดาหา

    ต่อมากษัตริย์กุเรปันทรงมีพระราชโอรสพระองค์หนึ่ง  และกษัตริย์ดาหาทรงมีพระราชธิดาพระองค์หนึ่ง  พระราชโอรสและพระราชธิดาท้้งสองพระองค์ทรงปรากฏพระนามในวรรณคดีว่า  อิเหนาและบุษบา  เมื่อเจริญพระชนม์  พระราชธิดาของกษัตริย์ไอรลังคะที่เสด็จออกผนวชเป็นชี  มีพระราชดำริให้อิเหนาและบุษบาอภิเษกกัน  เพื่อให้กุเรปันและดาหากลับมารวมเป็นราชอาณาจักรเดียวกันดังเดิม  

ความรู้เพิ่มเติม

ตำแหน่งต่างๆในเรื่องอิเหนา ตอนศึกกะหมังกุหนิง

ตำแหน่งมเหสี มี 5 ตำแหน่ง เรียงลำดับตามความสำคัญดังนี้
1.ประไหมสุหรี
2. มะเดหวี
3. มะโต
4. ลิกู
5. เหมาหลาหงี

ตำแหน่งเสนาบดี มี 4 ตำแหน่ง ดังนี้
1.ปาเตะ  รับใช้ใกล้ชิดพระมหากษัตริย์และเจ้าผู้ครองนคร
2. ตำมะหงง  แม่ทัพใหญ่  รับใช้ทางทหาร
3. ตะหมัง  เสนาฝ่ายปกครอง
4. ยาสา  ทำหน้าที่เกี่ยวกับระเบียบแบบแผนต่างๆ

ตำแหน่งพี่เลี้ยงพระราชโอรส มี 4 ตำแหน่ง ดังนี้
1. ยะรุเดะ
2. ปูนตา
3. กะระตาหลา
4. ประสันตา

ตำแหน่งพี่เลี้ยงพระราชธิดา มี 4 ตำแหน่ง ดังนี้
1. บาหยัน
2. ส่าเหง็ด
3. ประเสหรัน
4. ประลาหงัน